จังหวัดมุกดาหาร ถือเป็นไข่มุกแห่งพระน้ำโขง เปรียบเป็นประตูที่เปิดไปสู่กลุ่มประเทศอินโดจีน มีชนกลุ่มน้อย 8 กลุ่ม ที่อาศัยอยู่ในมุกดาหาร มีความงามตามธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์และมีชื่อเสียงในด้านผ้าไหมมัดหมี่ที่มีคุณภาพสูง
หอแก้วมุกดาหารเฉลิมพระเกียรติกาญจนาภิเษก จัดสร้างขึ้นเพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ในมหามงคลวโรกาสฉลองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี โดยหอแก้วมุกดาหาร มีการจัดแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ และศิลปวัฒนธรรมต่าง ๆ
หอชมวิว มีการจัดแสดงนิทรรศการเกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของคน 8 เผ่า ที่อาศัยอยู่ในจังหวัดมุกดาหาร ตลอดจนแสดงวิถีชีวิตของคนสองฝั่งโขง รวมทั้งเป็นสถานที่เก็บรักษาประวัติศาสตร์เมืองมุกดาหาร ซึ่งเป็นสมบัติล้ำค่าของแผ่นดิน และในส่วนของบริเวณโดยรอบ หอแก้วมุกดาหาร มีการปรับปรุงภูมิทัศน์ให้ประชาชนได้ใช้เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ และให้นักท่องเที่ยวได้เลือกเก็บภาพประทับใจตามมุมต่าง ๆ มากมาย
เป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 59 ของประเทศไทย ครอบคลุมพื้นที่อำเภอเมืองมุกดาหารและอำเภอดอนตาล ลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาหินทรายประกอบด้วยเทือกเขาน้อยใหญ่หลายลูกติดต่อกันแบบลูกคลื่นและเป็นส่วนปลายสุดของเทือกเขาภูพาน เทือกเขาเหล่านี้วางตัวในลักษณะแนวเหนือ-ใต้ขนาน และห่างจากชายฝั่งแม่น้าโขงประมาณ 4 กิโลเมตร ภายใน อุทยานภูผาเทิบ ประกอบด้วย ภูหมากยาง ภูมโน ภูโปร่ง ภูรัง ภูจอมนาง ภูหมากมี่ ภูผาเทิบ ภูนางหงส์ ภูถ้ำพระ ภูหลักเส และยอดเขาสูงสุดคือ ยอดภูจอมศรี มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 170-420 เมตร สภาพป่าส่วนใหญ่เป็นป่าไม้เต็งรังและป่าเบญจพรรณ และยังเป็นแหล่งกำเนิดของลำห้วยหลายสาย แถบบริเวณเชิงเขาเป็นป่าไผ่ขึ้นสลับเป็นแนว หลายบริเวณเป็นหน้าผาสูง และลานหินกว้าง มีหินรูปร่างแปลกๆ มากมาย สถานที่ท่องเที่ยวน่าสนใจของอุทยานแห่งชาติภูผาเทิบ เช่น กลุ่มหินเทิบ การเกิดกลุ่มหินเทิบจากอดีตจนถึงปัจจุบัน เป็นที่มาของประติมากรรมธรรมชาติ ที่ล้วนเกิดจากการกัดเซาะของฝน น้ำ ลมและแสงแดด ผ่านกาลเวลามาถึง 120-95 ล้านปี ทำให้กลุ่มหินเหล่านี้ มีสภาพแตกต่างกันไปดูคล้ายรูปเครื่องบินไอพ่น จานบิน เก๋งจีน มงกุฎ หัวจระเข้ และหอยสังข์ ลานมุจลินท์ เป็นลานหินเรียบทอดยาวกว้างไกลต่อจากกลุ่มหินเทิบ โดยมีป่าเต็งรังแคระล้อมรอบให้ความงดงามกลมกลืนกับธรรมชาติอีกรูปแบบหนึ่ง มีพันธุ์ไม้พุ่มจำพวกข่อยหิน นางฟ้าจำแลง อ้นเหลืองและกระโดนดานเป็นส่วนประกอบ จุดเด่นของที่นี่ที่ไม่ควรมองข้ามคือ ในช่วงปลายฝนต้นหนาวมีกลุ่มดอกหญ้าของสังคมพืชขนาดเล็ก เช่น สร้อยสุวรรณา หยาดน้ำค้าง หนาวเดือนห้า ดาวรวมดวงและดุสิตา ซึ่งจะออกดอกบานสะพรั่งในช่วงเดือนตุลาคม-ธันวาคมของทุกปี ณ กลางลานแห่งนี้ยังสามารถมองเห็นทัศนียภาพแม่น้ำโขงได้ด้วย
ภูมโนรมย์ ตั้งอยู่ประมาณ 5 กม. จากมุกดาหาร เป็นสถานที่สำคัญสำหรับการพักผ่อนของจังหวัด องค์การบริหารส่วนจังหวัดมีถนนขึ้นเขาขึ้นและมีที่จอดรถและศาลาด้านมุม จากมุมมองของมุกดาหารแม่น้ำโขงสะพานมิตรภาพไทย - ลาวครั้งที่สองและจังหวัดสะหวันนะเขตในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว สามารถชื่นชมได้
วัดมโนภิรมย์ ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำโขงวัดเก่าแก่สร้างขึ้นโดยช่างฝีมือจากกรุงเวียงจันทน์ ในปีพ. ศ. 2447 ไฟไหม้รุนแรงและทำลายวัด มีการบูรณะเสร็จสิ้นภายในปีพ. ศ. 2454 ศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมที่โดดเด่นของโบสถ์เก่าแห่งนี้ เป็นแบบเขมร ไทย ลาว ผสมผสานกันอย่างประณีตอ่อนช้อย งดงามโบสถ์ หลังชั้นเดียว หน้าจั่วแหลมชันและงอน ซุ้มประตูใหญ่หน้าบันแกะสลักลวดลายวิจิตรโดดเด่น หาดูได้ยาก เสาสลักลวดลายอ่อนช้อยรดด้วยลายนกทอง ภายในพระประธานเป็นอิฐปูนแต่เด่นสง่า สมสัดส่วน ฐานลดหลั่นงดงาม รอบฐานมีรูปสิงห์หมอบ ตรงบันไดทุกช่องเป็นรูปจระเข้คู่ ตรงบันไดใหญ่หน้าบันเป็นคชสีห์คู่ ขนาดเท่าม้า แสดงถึงความเก่าแก่