กล้วยไม้รองเท้านารี จัดว่าเป็นกล้วยไม้หายาก และเป็นไม้คุ้มครอง ต้องมีใบอนุญาตกำกับในการค้าขาย แต่ปัจจุบันกล้วยไม้ป่า โดยเฉพาะรองเท้านารีที่ขึ้นอยู่ในป่าตามธรรมชาติ กำลังถูกคุกคามโดยมนุษย์ ที่เข้าไปเก็บกล้วยไม้ป่าออกมาขาย หลายหน่วยงานพยายามอย่างหนักในการอนุรักษ์กล้วยไม้ป่าหายากเหล่านี้ไว้
โครงการอนุรักษ์พันธุ์กล้วยไม้รองเท้านารีอินทนนท์ ตามพระราชดำริในพื้นที่ภาคเหนือ (ดอยอินทนนท์) ก็เป็นอีกหน่วยงานสำคัญในการอนุรักษ์กล้วยไม้รองเท้านารีและกล้วยไม้ป่าสายพันธุ์ต่างๆ ให้อยู่รอดต่อไป โครงการนี้มีจุดเริ่มต้นเมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ.2536 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีพระราชกระแสรับสั่งให้หาแนวทางในการอนุรักษ์กล้วยไม้รองเท้านารี เนื่องจากถูกลักลอบเก็บออกจากป่า ส่งไปขายต่างประเทศ จนกล้วยไม้รองเท้านารีใกล้สูญพันธุ์ไปจากแผ่นดินไทยแล้ว
กองทัพภาคที่ 3 จึงส่งทหารและพลเรือนไปสำรวจที่ดอยแม่สุรินทร์ จ.แม่ฮ่องสอน แล้วพบว่ายังมีกล้วยไม้รองเท้านารีสายพันธุ์อินทนนท์ในแหล่งธรรมชาติ จึงจัดตั้งโครงการอนุรักษ์พันธุ์กล้วยไม้รองเท้านารีอินทนนท์ตามพระราชดำริในพื้นที่ภาคเหนือ (ขุนยวม) อำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน และโอนให้กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ในเวลาต่อมา จากนั้นก็ขยายผลมาจัดตั้งโครงการที่ดอยอินทนนท์ จ.เชียงใหม่ เพื่อรวบรวมและขยายพันธุ์กล้วยไม้รองเท้านารี กล้วยไม้ป่า และพันธุ์ไม้ป่าอื่นๆ สร้างจิตสำนึกและให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ รวมทั้งพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยว
เครือวัลย์ พิพัฒน์สวัสดิกุล หัวหน้าโครงการอนุรักษ์พันธุ์กล้วยไม้รองเท้านารีอินทนนท์ ตามพระราชดำริในพื้นที่ภาคเหนือ (ดอยอินทนนท์) บอกว่า ลักษณะเด่นของกล้วยไม้รองเท้านารีอินทนนท์ จะมีก้านดอกตั้งตรง กลีบดอกหนาเป็นมันเงา พื้นดอกสีเหลืองปนน้ำตาล กลีบบน มีสีเหลืองหรือขาว โคนกลีบบนสีน้ำตาลเข้ม กลีบในมีเส้นสีน้ำตาลเข้มแบ่งกึ่งกลางตามความยาวกลีบ กระเป๋าสีน้ำตาลเป็นมันเงา มีเส้นร่างแหสีน้ำตาล ต้องใช้เวลาเติบโต ตามธรรมชาติบนเทือกเขาสูงที่หนาวเย็น 3-5 ปี กว่าจะผลิดอก แต่กลับถูกคุกคามโดยมนุษย์ ที่ลักลอบเข้าไปเก็บมาขายผ่านออนไลน์จำนวนมาก อีกปัญหาคือ ที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติของกล้วยไม้ป่าลดน้อยลง เพราะกลายเป็นป่า เป็นแหล่งทำกินทางการเกษตรไป ทางโครงการฯ จึงพยายามอนุรักษ์ไว้ ด้วยการขยายพันธุ์ในโรงเรือน ด้วยวิธีผสมเกสร แล้วนำเนื้อเยื่อไปเพาะเลี้ยง ค่อยๆดูแลจนเป็นต้นกล้า และเติบใหญ่เป็นกล้วยไม้รองเท้านารีอินทนนท์ที่แข็งแรงสมบูรณ์ จึงนำกลับคืนสู่ป่า
นอกจากนี้ ทางโครงการฯ ยังพยายามอนุรักษ์กล้วยไม้ป่า เฟิร์นป่า ไลเค่น และพืชป่าอีกหลากหลายสายพันธุ์ที่ดอยอินทนนท์ ซึ่งคาดว่าจะมีมากกว่า 200 ชนิดอีกด้วย และไม่เพียงแต่เป็นแหล่งอนุรักษ์เท่านั้น แต่ที่โครงการอนุรักษ์พันธุ์กล้วยไม้รองเท้านารีอินทนนท์ ตามพระราชดำริในพื้นที่ภาคเหนือ (ดอยอินทนนท์) ยังพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงความรู้สำหรับผู้ที่สนใจกล้วยไม้ป่าและไม้ป่าสายพันธุ์ต่างๆ สามารถเข้ามาเที่ยวชมได้ โดยจะมีวิทยากรให้ความรู้ สามารถสอบถามรายละเอียดการเข้าเที่ยวชมได้ที่เพจเฟซบุ๊ก โครงการอนุรักษ์พันธุ์กล้วยไม้รองเท้านารีอินทนนท์ ส่วนที่ตั้งโครงการ อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ กม.8 เส้นทางระหว่างบ้านม้งขุนกลาง-บ้านขุนวาง หมู่ที่ 8 ตำบลบ้านหลวง อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่
#กล้วยไม้ป่าหายาก
#รองเท้านารี
#กปร