“กองทัพต้องเดินด้วยท้อง” แน่นอนว่าไม่มีใครที่ไม่อาจอยู่ได้โดยไม่ดื่มน้ำ หรือรับประทานอาหาร ซึ่งอาหารทั่วไปก็มีทั้งที่เป็นประโยชน์และไม่เป็นประโยชน์ และหากพูดถึงอาหารที่ไม่เป็นประโยชน์แล้วล่ะก็ คงไม่ใช่เรื่องยากที่จะบอกว่ามันมีอะไรบ้าง โดยอาหารที่ไม่เป็นประโยชน์ส่วนใหญ่อย่างที่ทุกคนทราบนอกจากจะมีน้ำตาลที่ต้องระวังแล้ว ยังมีไขมัน โดยเฉพาะไขมันทรานส์วายร้ายที่หลบซ่อนในอาหารอยู่อีกด้วย ซึ่งเมื่อเร็ว ๆ นี้ ก็ได้มีประกาศจากกระทรวงสาธารณสุขออกมาเกี่ยวกับเรื่องอาหารที่มีไขมันทรานส์ แล้วในประกาศมีความว่าอย่างไรบ้าง ? เจ้าไขมันทรานส์ที่พูดถึงมันคืออะไร ? รวมถึงอาหารแบบไหนมีไขมันทรานส์ซ่อนอยู่ ? เราไปดูกันดีกว่าค่ะ
ประกาศจากกระทรวงสาธารณสุข
แพทย์หญิงอัมพร เบญจพลพิทักษ์ รองอธิบดีกรมอนามัยและโฆษกกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เลขที่ 388 พ.ศ.2561 เรื่องห้ามผลิต นำเข้าหรือจำหน่าย น้ำมันที่มีส่วนผสมของไฮโดรเจนบางส่วนที่ทำให้เกิดไขมันทรานส์และอาหารที่มีส่วนประกอบของน้ำมันที่มีไขมันทรานส์ โดยประกาศฉบับนี้มีผลบังคับใช้ใน 180 วัน (ประมาณ 6 เดือน) นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป ณ วันที่ 13 มิ.ย. 2561
ด้านนายแพทย์วันชัย สัตยาวุฒิพงศ์ เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ก็ได้กล่าวถึงการออกประกาศกระทรวงสาธารณสุขดังกล่าว โดยคาดว่าจะเริ่มได้ใช้ในช่วง ม.ค. 2562 ซึ่งประเทศไทยจะไม่มีการใช้ไขมันทรานส์ในการผลิตอาหารอีก เพื่อเป็นการคุ้มครองสุขภาพประชาชน
ไขมันทรานส์คืออะไร ?
ผศ.ดร.ฉัตรนภา หัตถโกศล อาจารย์ประจำภาควิชาโภชนวิทยา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้อธิบายง่าย ๆ ว่าไขมันทรานส์คือ ไขมันที่เกิดจากน้ำมันปกติที่เราใช้ เพียงแต่เติมไฮโดรเจนบางส่วนเพื่อให้เกิดการคงตัวของน้ำมันมากขึ้น ดังนั้นจึงทำให้เกิดการรักษาได้นานขึ้น ซึ่งสาเหตุที่ผู้ผลิตเลือกใช้วัตถุดิบที่มีไขมันทรานส์เป็นส่วนประกอบ เพราะ
1. ยืดอายุการเก็บรักษาของอาหาร
2. ค่าใช้จ่ายของผู้ประกอบการจะลดลงเพราะเมื่อเก็บรักษาได้นานขึ้นก็ไม่จำเป็นต้องผลิตบ่อย ของเสียก็จะน้อยลง
3. วัตถุดิบที่มีไขมันทรานส์มีราคาที่ถูก สะดวก ลดการเหม็นหืน เพราะอาหารหรือขนมบางอย่างถ้าเราใช้น้ำมันธรรมดามันก็จะเกิดการหืนได้ง่ายกว่า
การบริโภคอาหารที่มีไขมันทรานส์เยอะ เสี่ยงเป็นโรคอะไร ?
หลักฐานทางวิทยาศาสตร์งานวิจัยต่าง ๆ ระบุชี้ชัดออกมาแล้วว่า การบริโภคอาหารที่มีไขมันทรานส์จากน้ำมันที่มีส่วนผสมของไฮโดรเจนบางส่วนเป็นส่วนประกอบอยู่เยอะ จะส่งผลเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ หลอดเลือด สมองตีบ/แตก/ตัน
อาหารแบบไหนที่แอบซ่อนไขมันทรานส์!
อาหารที่มีไขมันทรานส์แอบซ่อนอยู่ มีมากมายหลายอย่าง ซึ่งวันนี้เราได้หยิบยกประเภทของอาหารรวมถึงเมนูต่าง ๆ มาฝากทุกท่านกันค่ะ
1. อาหารฟาสต์ฟู๊ด เช่น แฮมเบอร์เกอร์ พิซซ่า มันฝรั่งทอด ไก่ทอด ขนมขบเคี้ยวต่าง ๆ ฯลฯ
2. อาหารทอด ผัดต่าง ๆ ที่ต้องใช้น้ำมันเยอะ ๆ ท่วมอาหาร จนทำให้เกิดความกรอบ ความพองขึ้นมา เช่น ปาท่องโก๋ ไส้กรอกทอด ลูกชิ้นทอด ข้าวโพดคั่ว ฯลฯ
3. บรรดาขนมอบและเบเกอรี่ที่มีส่วนผสมของเนยเทียม เนยขาว (ช็อตเทนนิ่งสำหรับขนมอบ) มาการีน วิปปิ้งครีม เช่น โดนัท ครัวซองต์ คุกกี้ ขนมปังต่าง ๆ ครีมหน้าเค้ก พาย ฯลฯ
4. บรรดาเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของครีมเทียม เช่น กาแฟเย็น นมเย็น ชาเย็น ชานมไข่มุก ฯลฯ
ทั้งนี้อาจเป็นเรื่องยากที่จะหลีกเลี่ยงไม่ใช้น้ำมันในการทำอาหารเลย ดังนั้นเราจึงควรเลือกใช้น้ำมันที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย โดยประเทศไทยเราได้มีน้ำมันที่ว่าให้เลือกสรรมากมายตั้งแต่ น้ำมันเมล็ดชา น้ำมันรำข้าว ถ้าใช้ความร้อนสูง ๆ ก็เป็นน้ำมันปาล์มที่สามารถทดแทนความร้อนได้ แต่ถึงอย่างไรถ้าเป็นไปได้ก็ไม่ควรรับประทานน้ำมันมากกว่าวันละ 6 ช้อนชา รวมถึงการเลือกรับประทานอาหาร อย่าง ผัก ผลไม้ ขนมต่าง ๆ ที่มีส่วนประกอบของธัญพืชก็เป็นอีกเรื่องที่อยากแนะนำ เพื่อรักษาสุขภาพร่างกายของเราให้คงอยู่ต่อไปนั่นเอง
ที่มา : กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
รูปภาพ : vocational-courses.co.in, lampangfocus.com, pr.moph.go.th, istockphoto